Een greep uit onze projecten

Niet iedereen die naar het kinderziekenhuis komt, hoeft te worden opgenomen. Steeds vaker kan de zorg voor zieke kinderen poliklinisch plaatsvinden. Dit betekent dat de polikliniek een steeds belangrijkere rol krijgt. Zo komen veel kinderen voor controle, onderzoek of kleine behandeling naar de polikliniek. Eén van de onderzoeken die voor kleine patiënten stress oplevert is het bloedprikken. Dat willen we natuurlijk graag verminderen.

De prikkamer van het Beatrix Kinderziekenhuis in Groningen heeft op dit moment een standaard inrichting waarbij apparatuur en prik-karren direct zichtbaar zijn voor de patiënten. Ook de setting van witte doktersjassen kan voor een hoop spanning zorgen, zeker voor de grote groep van jongere patiënten. Graag willen ze deze ruimte voorzien van Storywall.
StoryWall zorgt voor afleiding van kinderen, door ze een geheime wereld te laten ontdekken op de muur. De techniek maakt het mogelijk interactieve muren in te richten. Het kind kan samen met zijn/haar verzorgers of alleen middels een app zien wat voor wereld verborgen is op de muur. Hier komen leuke diertjes komen tot leven, waar vervolgens meerdere interacties mee gedaan kunnen worden. Het prikkelt de fantasiewereld waar het kind zo in op kan gaan waardoor hij/zij nauwelijks nog aandacht heeft voor de omgeving en voor wat er komen gaat.

Alle diertjes zullen in een vriendelijke stijl vormgegeven worden rekening houdend met de gespannen sfeer waarin de kinderen zitten. Hetzelfde geldt voor de geluiden en geluidseffecten. Met de Augmented Reality beleving is het de bedoeling om ze op een positieve manier af te leiden van de spannende ruimte, zodat ze rustiger en minder gespannen de behandeling in gaan.

Jaarlijks ondergaan ca 200.000 kinderen een ingreep onder narcose. Dit kan gaan om een operatie of een onderzoek. 70% van deze kinderen is angstig voor de operatie, of tijdens het inleiden van de narcose. Angst kan leiden tot meer pijn na de operatie, een langzamer herstel, en soms zelfs tot gedragsstoornissen, nachtmerries of posttraumatische stress.

De inzet van virtual reality in de voorbereiding blijkt succesvol in het bieden van afleiding en verminderen van angst, stress en pijn. In een kindvriendelijke VR tool leggen een virtuele anesthesist en anesthesiemedewerker alle procedures uit rondom de anesthesie. Het is een interactieve tool, dus kinderen kunnen het tempo bepalen en dingen aanwijzen in de operatiekamer, waar ze meer uitleg over willen hebben.

De kinderziekenhuizen willen de VR-brillen graag op grotere schaal inzetten. Daarnaast verwachten we dat als kinderen langer van tevoren en meerdere keren de VR-voorbereiding kunnen doen, het gunstige effect op angst, pijn en het gebruik van pijnstillers nog groter zal zijn. We willen daarom de VR-tool breder beschikbaar maken door deze om te bouwen naar een smartphone app, om op deze manier kinderen (en hun ouders) nog effectiever te kunnen voorbereiden op een operatie. Deze VR-app kan worden bekeken met behulp van een kartonnen “VR-bril”. Het voordeel is dat kinderen thuis, in hun vertrouwde omgeving en op hun eigen tempo de VR-voorbereiding kunnen doen, zo vaak als ze willen.

De Qwiek-up is een apparaat ontwikkeld door een ouder wiens kind langdurig in het ziekenhuis moest liggen en alleen maar naar het plafond lag te kijken. Het apparaat projecteert beelden op de wand of het plafond. De beelden zijn rustgevend of juist stimulerend en activerend. Deze mobiele apparaten kunnen in verschillende situaties en in verschillende ruimtes ingezet worden en de projecties zijn passend bij bijna al onze kinderen.    

Ter voorbereiding op het ziekenhuisbezoek kunnen kinderen thuis, in hun vertrouwde omgeving, korte filmpjes kijken over bijvoorbeeld de bloedafname. Ook kunnen zij een lievelingsdier uitkiezen die het kind meeneemt op reis door het ziekenhuis. Eenmaal in het ziekenhuis kunnen kinderen dieren zoeken en verzamelen door verstopte QR codes te scannen. Zo leggen zij tijdens één of meerdere bezoeken een dierenverzameling met dierenweetjes aan en leren ze tegelijkertijd spelenderwijs over het ziekenhuis. De kinderen die de app al testten, waren erg enthousiast. “Als ik de dieren aan het zoeken ben, dan vergeet ik alles een beetje”, aldus een 8-jarige fan.

De Hospital Hero app is een initiatief van twee kinderverpleegkundigen van het Willem-Alexander kinderziekenhuis. De app is gemaakt om een positieve, minder stressvolle ziekenhuiservaring te creëren voor kinderen tussen de 4 en 10 jaar. Door spanning en angst van kinderen voor een ziekenhuisbezoek te beperken, kan het bezoek fijner, beter en efficiënter verlopen.

De Hospital Hero app is nog volop in ontwikkeling. Samen met patiënten, ouders en een team van zorgverleners en ontwikkelaars werkt het Hospital Hero team verder aan de app. Zo raken kinderen met de Hospital Hero app nooit uitgespeeld en kan de app ook door andere ziekenhuizen gebruikt worden. Benieuwd naar de eerste versie van de app? Download hem in de App Store (Apple) of Google Play Store. Of bezoek de website: www.hospitalhero.nl

In het zogenaamde pijnpaspoort, ontwikkeld voor kinderen vanaf 4 of 5 jaar, kan het kind opschrijven (eventueel met hulp) wat haar of hem helpt om pijn te verlichten bij een pijnlijke ingreep. Wat de kinderen noemen is van grote waarde voor de artsen en verpleegkundigen.

Bij pasgeborenen en kinderen jonger dan 3  jaar die in het ziekenhuis worden behandeld is het een uitdaging om te achterhalen of ze pijn hebben of dat er iets anders aan de hand is. Daarom gebruiken verpleegkundigen in de kinderziekenhuizen bij hen de COMFORT gedragsschaal om pijn te meten. Deze schaal ‘scoort’ onder andere gezichtsuitdrukking (ontspannen of juist met een grimas) , mate van wakker zijn (diep in slaap tot aan heel alert en wakker),  en lichaamshouding (gespannen of relaxed). Een optelsom van deze scores bepaalt of extra pijnstilling of iets anders nodig is. Ouders spelen hier een hele belangrijke rol in, tenslotte kennen zij hun kind het beste.

Na uitleg zijn zij heel goed in staat om de COMFORT gedragsschaal bij hun eigen baby of peuter te gebruiken. De wens is om het pijnpaspoort verder ontwikkelen en af te stemmen op de ontwikkelingsleeftijd van elk kind. Hoe en in welke vorm dit eruit moet zien, willen we verder onderzoeken samen met de patiënt. Het kan in de vorm van het huidige boekje, maar wellicht ook in de vorm van een speciale app (bijvoorbeeld voor oudere kinderen). Het paspoort groeit met de patiënt mee. Zo kunnen alle (chronische) zieke kinderen in het kinderziekenhuis ondersteuning op het gebied van pijn en angst kiezen die bij hem of haar op dat moment past.

Daarnaast willen we ervoor zorgen dat de informatie uit het paspoort in de toekomst ook te lezen is in het digitale patiëntendossier. Op deze manier kan elke zorgprofessional precies lezen welke ervaringen kind en ouders hadden bij vorige ingrepen en hierop aansluiten met de behandeling.

Tot slot willen we binnen verschillende kinderziekenhuizen onderzoek doen om te kijken wat we kunnen leren van de informatie uit de pijnpaspoorten en de COMFORT gedrags-schaal voor de toekomstige aanpak bij pijnlijke handelingen. Bovendien willen wij  ervoor zorgen dat ouders in de dagelijkse praktijk nog meer betrokken worden bij het pijnbeleid.

Kinderen die in het ziekenhuis komen, kunnen angstig zijn en last hebben van stress. Dit komt hun behandeling niet ten goede. Het Willem-Alexander Kinderziekenhuis in Leiden gaat de komende vier jaar een bijzondere samenwerking aan met de Universiteit Leiden om kinderen een fijner en beter verblijf in het ziekenhuis te bieden.

Op basis van wetenschappelijk onderzoek gaan ze kijken of de afleiding die magie & illusie biedt zieke kinderen makkelijker leert omgaan met stress en angst. Dit doen ze in samenwerking met de afdeling Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie van de Universiteit Leiden en Victor Mids.

Victor studeerde geneeskunde in Leiden en werd in 2013 basisarts. Hij zet magie & illusie in om de bijzondere werking van het brein te tonen. Victor gaat medewerkers van het ziekenhuis trainen in het gebruik van illusie om zelfvertrouwen bij kinderen terug te brengen en te behouden. Ook gaat hij kinderen leren hoe ze gebruik kunnen maken van illusie om hun behandeling beter te doorstaan.